rwbwerbwebwrvbw

Innowacyjność – na przestrzeni ostatnich lat – stała się jednym z najbardziej „gorących” tematów w obszarze nauk o zarządzaniu – zarówno w Polsce jak i na świecie. Pojawiają się dziesiątki artykułów i książek na ten temat oraz organizowane są liczne konferencje, na których termin ten odmieniany jest przez wszystkie przypadki. Z jednej strony można to traktować jako swoistego rodzaju modę w zarządzaniu, ale jest to także syndrom XXI w., w którym o pozycji państw, przedsiębiorstw i poszczególnych jednostek decydują nie tylko zasoby materialne, ale przede wszystkim wiedza, a zwłaszcza innowacyjny sposób jej wykorzystania.

ISTOTA INNOWACJI I KNOW-HOW

Innowacja – idea, postępowanie lub rzecz, która jest nowa, ponieważ jest jakościowo odmienna od dotychczasowych. Innowacje w biznesie obejmują produkty i usługi oraz działania mające na celu doprowadzanie ich do nabywców oraz przekonanie o ich użyteczności. Innowacje stwarzają dla przedsiębiorców i menedżerów korzystne możliwości dokonania istotnych zmian, podjęcia nowej działalności, świadczenia nowych usług i pozyskiwania dzięki temu innowacyjnych nabywców. Sprawdzianem udanej innowacji jest jej powodzenie na rynku.

Know-how – pochodzący z języka angielskiego (know – „wiedzieć”, how – „jak”) termin określający konkretną wiedzę techniczną z danej dziedziny, umiejętność wykonania lub wyprodukowania czegoś, kompetencję, biegłość.

W prawie europejskim definicja know-how zawarta jest w Rozporządzeniu nr 772/2004 w sprawie stosowania art. 81 ust. 3 Traktatu do kategorii porozumień o transferze technologii (Dz.U. L 123 z 27.4.2004, str. 11–17). Stanowi ona, że know-how to pakiet nieopatentowanych informacji praktycznych, wynikających z doświadczenia i badań, które są:

·         niejawne, czyli nie są powszechnie znane lub łatwo dostępne,

·         istotne, czyli ważne i użyteczne z punktu widzenia wytwarzania produktów objętych umową,

·         zidentyfikowane, czyli opisane w wystarczająco zrozumiały sposób, aby można było sprawdzić, czy spełniają kryteria niejawności i istotności.

RODZAJE INNOWACJI

Innowacyjność jest bardzo szerokim pojęciem. Jeśli spojrzymy na innowacje powstające we wszystkich przedsiębiorstwach to okaże się, że możemy rozróżnić:

1. Innowacje produktowe – tego typu innowacje są typowe dla sektora przemysłowego, powstają w firmach produkcyjnych. Np. w branży motoryzacyjnej przykładami innowacji są: nowoczesne silniki diesla (common rail) – wynalazek, który zmienił radykalnie parametry silnika wysokoprężnego, system ABS (zapobieganie blokadzie kół w czasie hamowania). Kilka dziesięcioleci temu, zanim do motoryzacji trafiła elektronika, wynalazkiem były pasy bezpieczeństwa lub mechanizm regulujący prędkość działania wycieraczek na szybie. Dzisiaj innowacje produktowe pochłaniają olbrzymie kwoty np. całkowity koszt opracowania i wprowadzenia na rynek nowego leku dochodzi do 3 mld dolarów a więc jest porównywalny z kosztem budowy jednej linii metra.

2. Innowacje procesowe (technologiczne) – to zmiany w stosowanych przez organizację metodach wytwarzania, a także w sposobach docierania z produktem do odbiorców. Tego typu innowacje powstają zarówno w przemyśle jak i w usługach.

3. Innowacje organizacyjne – polegają na wprowadzaniu nowych metod organizacji do biznesowych praktyk firm, organizacji miejsca pracy oraz w relacjach zewnętrznych. Najlepszym przykładem jest postęp w branży transportu lotniczego. Chociaż wielkość lotnisk w Europie na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci nie zwiększyła się dramatycznie, sam ruch lotniczy uległ wielokrotnemu zwiększeniu. Było to możliwe dzięki innowacjom organizacyjnym u przewoźników lotniczych oraz w portach lotniczych.

4. Innowacje marketingowe – są wprowadzaniem nowych metod marketingu, włączając w to znaczące zmiany w projektowaniu produktu i opakowania, promocją produktu i strategią cenową tak długo, dopóki jest to pierwsze zastosowanie dla przedsiębiorstwa.

RODZAJE WIEDZY KNOW X

Rodzaje  wiedzy know-x posiada osiem kategorii:

 a) Wiedza typu know-what (wiedzieć co?) — to wiedza bliskoznaczna z informacją. Dotyczy faktów, wartości liczbowych uporządkowanych i wyjaśnionych. Przykładem takiej wiedzy są takie fakty, jak liczba pracowników w firmie, ceny surowców, adresy dostawców itp.

 b) Wiedza typu know-why (wiedzieć dlaczego?) — to wiedza, która wyjaśnia rzeczywistość. Odnosi się ona do zasad i praw, np. ruchu. Ten rodzaj wiedzy jest niezwykle istotny w pewnych obszarach, np. w przemyśle chemicznym i elektronicznym. Dostęp do tego rodzaju wiedzy przyspiesza postęp i pozwala unikać błędów. Podejmowanie właściwych decyzji w zarządzaniu obejmuje także decyzje o tym, czego nie robić.

c) Wiedza typu know-how (wiedzieć jak?) — odnosi się do umiejętności ludzi i zespołów, to znaczy do zdolności robienia czegoś.

d) Wiedza typu know-who (wiedzieć kto?) — nowe produkty coraz częściej powstają w oparciu o wiedzę z wielu różnych obszarów, dziedzin i dyscyplin naukowych, co nadaje znaczenie dostępowi do różnych źródeł wiedzy. Know-who określa posiadaczy wiedzy i opisuje wiedzę, którą posiadają, dotyczy jednak także społecznych zdolności współpracy i komunikacji z ekspertami zewnętrznymi.

e) Wiedza typu know-where (wiedzieć gdzie?) — dotyczy umiejętności wyboru miejsca działania. Może się przydać zarówno w przedsiębiorstwie wydobywczym (gdzie dokonać odwiertu?), jak i na wycieczce (gdzie rozbić namiot?).

f) Wiedza typu know-when (wiedzieć kiedy?) — dotyczy umiejętności wyboru właściwego momentu, tempa i planowania.

g) Wiedza typu know-if (wiedzieć, co się stanie, gdy?) — dotyczy umiejętności tworzenia wariantów wydarzeń, wyobraźni, zapobiegliwości i dalekowzroczności. W zarządzaniu pozwala na formułowanie strategii i scenariuszy wydarzeń.

h) Wiedza typu know-between (wiedzieć, jaka jest relacja pomiędzy…) — dotyczy umiejętności rozpoznawania relacji pomiędzy różnymi zjawiskami, wczesnego dostrzegania zarysowujących się trendów dzięki zauważaniu korelacji .

CECHY FIRMY INNOWACYJNEJ:

·         szeroki zakres prac B+R;

·         systematycznie wdrażanie nowych rozwiązań naukowo-technicznych;

·         duży udział nowości technologicznych, produktowych i organizacyjnych;

·         stale wprowadza innowacje na rynek;

·         posiada zdolności przewidywania przyszłości;

·         cechuje ją elastyczność działania;

·         posiada zespoły twórcze;

·         cechuje ją umiejętność wykorzystania potencjału innowacyjnego;

·         posiada stałą łączność z klientami;

·         jest zdolna do stałego generowania innowacji.

CECHY KNOW-HOW

Istotną cechą know–how jest to, że oddziałuje ono na sposób wykonywania usługi lub produkcji towaru, odróżniając je od towarów i usług konkurencyjnych firm.

Pozostałe cechy know-how to:

·         niejawność - dane nie są powszechnie znane, nie można zdobyć ich z łatwo dostępnych źródeł,

·         istotność dla procesu produkcji lub wykonywania usługi - wiedza, określana przez przedsiębiorcę jako know-how, jest niezbędna i w znaczący sposób odróżnia jego towar lub usługę od tych wykonywanych przez konkurencyjne firmy,

·         zidentyfikowanie - know-how musi być w czytelny sposób zredagowane, dokładnie opisane i wyodrębnione jako informacje ważne i niejawne.

JAK WDROŻYĆ INNOWACJE W FIRMIE

Procedura postępowania składa się z ośmiu etapów:

1)      Doprowadzenie do istotnych przełomów zapewniających dynamiczny rozwój firmy:

·         należy uświadomić pracowników, że sukces firmy zależy od aktywnego i ofensywnego sposobu działania,

·         należy dokonać przełomu w dotychczasowych sposobach działania przedsiębiorstwa, który zapewni ekspansję technologiczną, asortymentową, jakościową, marketingową, organizacyjną i finansową.

2)      Analiza SWOT.

3)      Opracowanie listy problemów do rozwiązania, planów przedsięwzięć organizacyjno-technicznych, które należy wdrożyć.

4)      Przeprowadzenie oceny szans, zagrożeń oraz skutków przewidywanych innowacji.

5)      Zmiana podejścia kadry kierowniczej do nowych, koniecznych zadań (rozmowy, szkolenia, systemy ocen i motywacji).

6)      Odnalezienie ewentualnych źródeł konfliktów, które mogą być spowodowane poprzez wprowadzanie zmian.

7)      Rozważne wprowadzanie nowych rozwiązań, które są zintegrowane z systemem wczesnego ostrzegania i monitorowania.

8)      Kontrola efektywności zmian wraz z ewentualną poprawką przedsięwzięć, które nie dają szans na poprawę efektywności.

WADY I ZALETY ZARZĄDZANIA PRZEZ INNOWACJE

Zalety:

·         technika sprzyja, a wręcz wymusza postęp, a przez to rozwój przedsiębiorstwa,

·         podnosi walory i zdolności konkurencyjne przedsiębiorstwa, dzięki potrzebie stałego obserwowania poczynań konkurentów i reakcji klientów oraz konieczności permanentnego wdrażania nowości,

·         koncentruje wszystkich członków organizacji i skupia ich wokół wspólnego celu, jakim jest rozwój firmy,

·         popiera doskonalenie zawodowe pracowników wpływa na wzrost kultury organizacyjnej przedsiębiorstwa.

Wady:

·         obawy pracowników towarzyszące zwykle wprowadzeniu zmian, które mogą prowadzić do niepowodzenia poczynań,

·         trudności związane z przełamaniem oporów, przyzwyczajeń i tradycjonalizmu,

·         konieczność wspomagania techniki zarządzania przez innowacje innymi technikami zarządzania,

·         niecierpliwość w procesie oczekiwania na efekty.

WADY I ZALETY KNOW-HOW

Do zalet know-how zaliczyć możemy:

·         elastyczny zakres,

·         możliwość uzyskania i praktycznego wykorzystania innowacyjnej techniki, wiedzy w zakresie danego rodzaju działalności bez konieczności prowadzenia postępowania patentowego,

·         umożliwienie obrotu prawami niemającymi zdolności patentowej.

Natomiast za wady możemy uznać:

·         skomplikowany charakter – brak uniwersalnej treści.

PRZYKŁADY FIRM NASTAWIONYCH NA INNOWACJE

Firma	Charakterystyka
Toyota - kanban czyli JIT (just-in-time)	Cel: maksymalnie ograniczyć straty w procesie wytwarzania oraz eliminacja stanów magazynowych i produkcji w toku. Krytyczne znaczenie jakości materiałów, półproduktów. Rezultaty po 3 latach funkcjonowania: • 30% wzrost produkcji • 60% redukcja zapasów • 90% redukcja braków • 15% redukcja przestrzeni produkcyjnej • 15% redukcja operatorów i personelu administracyjnego
Ford - zarządzanie jakością i zarządzanie partycypacyjne	– Cel: polepszyć jakość produktów, zwiększyć zaangażowanie zespołu – Jak: • spotkania pracowników z klientami, • wysłanie pracowników do konkurencyjnych zakładów, • zbiorcze urlopy, • stworzenie zespołów twórczego zaangażowania, • wprowadzenie zarządzania partycypacyjnego (opiniowanie decyzji kierownictwa przez pracowników), • grupy zadaniowe – Idee przyjęte przez Forda: • priorytet badan rynkowych i zidentyfikowanie opinii klientów, • pozytywne zaskakiwanie klienta, • jakość to podstawa, • system oceny dostawców.
Amazon.com	Realne wsparcie decyzji klienta poprzez porównanie upodobań z preferencjami innych klientów z bazy danych, a następnie dokonanie rekomendacji. Inteligentna wyszukiwarka pozwalająca na dotarcie do danych produktów. Partnerstwo ze stronami komplementarnymi. Budowanie relacji z klientem za pomocą e-mailingu oraz personalizacji.

BIBLIOGRAFIA

L. Białoń (red.), Zarządzanie działalnością innowacyjną, Wydawnictwo Placet, Warszawa 2010

Jan Fazlagić, Czy Twoja firma jest innowacyjna? Jak poszukiwać innowacji w sektorze usług? Podpowiedzi dla MSP, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2012

J. Fazlagić, KNOW-HOW w działaniu! Jak zdobyć przewagę konkurencyjną dzięki zarządzaniu wiedzą, Wydawnictwo Onepress, Warszawa 2009

K. Ziemniewicz, Współczesne koncepcje i metody zarządzania, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2003